लिरगिरि-मुश्री कल्याण स्बर्गीयारी मोब्लिबखौ जों न'आव जेब्लाबो बाथि फोजोंनो, गिसिब फिदिंनो, आदार संनो, टिभि नायनो, मबाइल सार्ज होनाय बाइदि खामानियाव बाहायो। मोब्लिबा जोंनि थाखाय गोनांथार गोहो मोननो हानाय राहा। मोब्लिबनि इसेबाबो गियान थानाया दानि मुगायाव गोनांथार। थार गियाननि अनगायै मोब्लिब बाहायनो लायोब्ला जोबोत गिथाव जाथायबो जानो हागौ। बे लिरनायनि गेजेरजों इसे मोब्लिबनि सिनायथि होनो नाजानाय जादों।
मोब्लिबखौ जों बाइदि राहाजों मोननो हागौ नाथाइ दासिम नुनो मोननाय बाइदिब्ला डाइनाम’ (Dynamo), बेटारी (Battery) आरो स’लार सेलनिफ्राइ (Solar Cell) मोननाय मोब्लिबानो साबसिन महरै गनायजादों। बि मोनथामनि गेजेराव बेटारी आरो स’लार सेल बाहायनानै मोननाय मोब्लिबा डि.चि.(DC एबा Direct Current) मोब्लिब। “डि.चि.” मोब्लिबाव जेब्लाबो थि पजिटिभ(+Ve) आरो निगेटिभ(-Ve) ख’र’ थायो। पजिटिभ आरो निगेटिभ ख’र’खौ सोलायनानै ज’थाइनो नाजाब्ला जोबोत गिथाव जाथाइ जानो हागौ। बिथां थमास आलभा एडिसन मुंनि मोब्लिब दिहुनगिरिनि बाइदिब्ला मोब्लिबा जेब्लाबो पजिटिभ ख’र’निफ्राइ निगेटिभ ख’र’सिम खारो। “डि.चि.” मोब्लिबाव जेब्लाबो थि पजिटिभ आरो निगेटिभ ख’र’ थानायखाइनो बिनिफ्राइ खारनाय मोब्लिबाबो पजिटिभनिफ्राइ निगेटिभसिम फारसे मोखाङै खारबाइ थायो।
डाइनाम’निफ्राइ जों “ए.चि.” (AC एबा Alternating Current) मोब्लिब मोननो हागौ। ए.चि डाइनाम’ सिङाव थानाय फाइखननि(Coil) सोरगिदिं गोहो गोनां बोगथाबमा फिदिंनानै फाइखनाव सोलाइस्लु मोब्लिब सोमजि होनाय जाय़ो। बिनिखाइनो डाइनाम’निफ्राइ ओंखारनाय फाइखननि मोननै ख’र’आव पजिटिभ(+Ve) आरो निगेटिभ(-Ve) ख’र’आ सोलायबाइ थाय़ो। पजिटिभ(+Ve) आरो निगेटिभ(-Ve) ख’र’आ सोलायबाइ थानायखाइनो बिनिफ्राइ ओंखारनाय मोब्लिबनि खारनाय बिथिंआबो सोलायबाइ थायो। भारत हादोताव बाहायनइ़ मोब्लिबनि सोलाइस्लु बिसाना 50/छेकेण्ड बिनिखाइनो 230 भ’ल्ट ए.चि. होननाय जायो। सोलायस्लु मोब्लिबाव पजिटिभ(+Ve) आरो निगेटिभ(-Ve) ख’र’आ सोलायबाइ थानायखाइनो बिखौ जों खामानियाव बाहायनो समाव जेरैबो ज’थाइनो हागौ। जेरै दोंनै तारुंखौ उल्थां फाल्थां ज’थाइब्लाबो बाथि फोजोंनो, गिसिब फिदिंनो, आदार संनो, टिभि नाइनो, कम्पिउटार बाहाइनो हागौ।
|
साननो गोनांदि पजिटिभ आरो निगेटिभ ख’र’आ छेकेण्ड मोनसेआव खन 50 सोलाइबाय थानाय दोंनै तारुंआ जेब्लाबो एखे खामानि मावओ नाथाय बि दोंनैनि दोंसेखौ लिभ(Live) आरो गुबुन दोंसेखौ निउत्रेल(Nutral) होननाय जायो। लिभ तारुंआव तेष्टार(Tester) जोङो आरो गुबुन दोंसेआव तेष्टार जोङा। तेष्टार जोंनाय दोंसेआ जोंखौ सौउग्रावो(Shock) नाथाइ गुबुन दोंसेआ सौउग्रावनो रोङा। बिनि गुबै जाहोना जाबाय मोब्लिबखौ दैथाय हरनाय समाव दोंनैनि दोंसेखौ हाजोंसो हरो, मानोना हाजोंबो मोब्लिबा जोबोत मोजाङै खारनो हागौ। जोंनि न’खराव ज’थाइनो थाखाइल’ मोब्लिब बिफाना हायाव फबनाय दोंसे तारुं दिहुननानै बिखौनो निउत्रेल महरै होयो। बिनिखाइनो निउत्रेल तारुंआ जोंखौ सौउग्रावनो रोङा। हायानो निउत्रेल, बिनिखाइनो हायाव थानानै लिभ तारुंखौ दांबोला लिभ तारुं आरो हानि गेजेराव जोंनि मोदोमनि गेजेरजों मोब्लिब खारनो हमो अब्लानो जोंखौ मोब्लिबा गोहोमोइनो सौउग्रावो। बिबाइदि सौउग्रावनाइनिफ्राइ बारग’नो हायाब्ला जीउबो गारनांगौ जानो हागौ। बिनिखाइनो मोब्लिबनि खामानि मावनाय समाव गावखौनो हानिफ्राइ बोखाना लाखिनो थाखाय़ तेबल सेय़ार बाइदिय़ाव गाखोना थानांगौ, लोगोसे लिभ आरो निउत्रेलखौ जेब्लाबो खेबसेनो दांनाङा।
जों जेब्लाबो बाहायनाइ आरो दांनांगौ जानाय मोब्लिब जोथोनफोरखौ आर्थ(Earth) खालामनांगौ। हितार, कम्पिउटार बाइदि जोथोनखौ जेब्लाबो आर्थिं खालामनांगौ। आर्थिं खालामनो थाखाय हितार एबा कम्पिउटारनि नुजाना थानाय मोदोमनिफ्राइ दोंसे गुबुन तारुं हासिम लांनांगौ आरो बिखौ सिदोम हा मोनजासिम गोथौवै फबनांगौ। बिबाइदि मोब्लिब जोथोननि मोदोमा हाजों नांनानै थाबोला जों मोब्लिबनि सौउग्रावनाइनिफ्राइ खारग’ना थानो हागौ।
मोब्लिबनि गुबै सुइसजों लोगोसे मोनसे फिउज थायो। फिउजआव दोंसे लोरबां तारुं थायो। न’आव बाहाइनाय गासैबो मोब्लिबा बि फिउजनि गेजेरजोंनो खारनांगौ जायो। जायखि जाया जाहोनाव बाराद्राइ मोब्लिब खारबोला लोरबां फिउज तारुङा ज’लाङो आरो न’आव जानो हानाय गाज्रि जाथाइनिफ्राइ खारग’ होयो। दानिया बाराद्राइ मोब्लिब खारबोला हारसिंनो अफ जानाय सुइछखौ फिउजनि जाइगा लानायबो नुनो मोनो।
मोब्लिबनि खामानि मावनायाव आखा फाखा जानो हायाखैब्ला बिखौ मावनो नाजानाया गिनो गोनां। मावनो गोनां जाथारोब्ला गुबै सुइछखौ अफ खालामनासो मावनांगौ।
जायखि जाहोनानो जायाथों मानो लिभखौ निउत्रेलजों जेब्लाबो सरजाबनो नाङा।
|
दैनि गेजेरजोंबो मोब्लिब खारो, बिनिखाइनो मोब्लिब थानाय जाइगायाव अर नांबोला दै लुनो एबा सारनो नाङा, बिनि बदल हा एबा हाद्रि सारनो हागौ। अर खोमोरग्रा गेस बाहायनो हाब्ला साबसिन।
सोरबा मोब्लिब गोनां तारुंआव नांनानै थायोब्ला बिखौ लांगा आखायजों दांनो नाङा, बिनि बदल जि गोरानजों बोनो एबा बोखानो हागौ एबा बिनि थाखाइ गोरान गन बाहायनो हागौ। बिबाइदि खामानि मावफुंनायाव जेसेबां हागौ थाबैनो गावनि गियान बाहाइ़नांगौ।
मोब्लिबाव नांजानाय थर गैयै मानसिखौ हागौमानि हा गुसुआव फुथुनाङा। हां लादोंना लाय़ाखै थर लानांगौ। हां गैयाब्ला हां लाहोनो हानाय राहाखौ थाबैनो बाहायनांगौ लोगोसे थाबैनो डाक्टरनि मदत लानांगौ।
बेयाव लिरनाय गोरलै बाथ्राखौनो मिथिनानै सोरबा इसेबो मदत मोनगोन होनना सानबाय।
|